System kaucyjny w Polsce –przewodnik od MK-Expert

Od 1 października 2025 roku w Polsce wchodzi w życie system kaucyjny, który ma na celu zwiększenie poziomu recyklingu i ograniczenie ilości odpadów opakowaniowych po napojach. To rozwiązanie, od lat funkcjonuje w wielu krajach europejskich, teraz staje się obowiązkowe także dla polskich konsumentów i przedsiębiorców.  Z systemów kaucyjnych korzysta już 180 mln Europejczyków. Oznacza to, że od 1 października 2025 r. w sklepach pojawią się napoje w opakowaniach oznaczonych specjalnym znakiem kaucji.

Czym jest system kaucyjny?

System kaucyjny to mechanizm, który ma na celu promowanie recyklingu i ponownego wykorzystania opakowań po napojach. Polega on na pobieraniu kaucji przy zakupie napoju w opakowaniu objętym systemem oraz zwrocie tej kaucji po oddaniu opakowania do punktu zbiórki. Dzięki temu konsumenci są motywowani do zwrotu butelek i puszek, co znacząco ma zmniejszyć ilość odpadów trafiających na wysypiska i do środowiska.

Jakie opakowania obejmuje system kaucyjny?

W Polsce system kaucyjny obejmuje trzy główne rodzaje opakowań:

Butelki plastikowe o pojemności do 3 litrów – kaucja wynosi 50 groszy

Puszki metalowe o pojemności do 1 litra – kaucja wynosi 50 groszy

Butelki szklane wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 litra – kaucja wynosi 1 zł

Na każdym opakowaniu objętym systemem musi być widoczny znak kaucji, który zawiera informację o wysokości kaucji za dane opakowanie. Kaucja jest doliczana przy kasie, ale nie jest wliczona w cenę samego napoju.

Ważne

Do końca 2025 roku w sprzedaży będą napoje zarówno w opakowaniach będących w systemie, jak i te, które zostały wyprodukowane wcześniej (do wyczerpania ich zapasów).

Jak działa pobieranie i zwrot kaucji?

Kaucja za opakowanie jest doliczana przy kasie, ale nie jest wliczona w cenę samego napoju. Konsument zapłaci więc dodatkowo kwotę kaucji, którą będzie mógł odzyskać, zwracając opakowanie.

Zwrot kaucji będzie możliwy bez konieczności posiadania paragonu za zakup napoju. Opakowania można będzie oddawać zarówno w sklepach, jak i w specjalnych automatach do zbiórki.

Aby otrzymać zwrot kaucji, opakowanie musi mieć nienaruszony znak kaucji oraz czytelny kod kreskowy. Dlatego ważne jest, aby nie zgniatać ani nie uszkadzać zwracanych butelek i puszek.

Kaucja za butelkę i kaucja za puszkę – jak to działa w praktyce?

Przy zakupie napoju w opakowaniu objętym systemem kaucyjnym, na paragonie pojawi się osobna pozycja dotycząca kaucji. Konsument płaci więc nie tylko za napój, ale także za kaucję, którą może odzyskać, zwracając opakowanie.

Zwrot kaucji jest możliwy w:

• Sklepach o powierzchni powyżej 200 m², które oferują napoje w opakowaniach objętych systemem
• Sklepach o powierzchni poniżej 200 m², które sprzedają butelki szklane wielokrotnego użytku (obecnie dotyczy do sklepów z napojami piwnymi)
• Automatach kaucyjnych do zwrotu opakowań, dostępnych także poza punktami handlowymi
• Innych punktach zbiórki lub sklepy, które przystąpiły do systemu

Kto podlega pod system kaucyjny?

System kaucyjny obejmuje wszystkich przedsiębiorców, którzy sprzedają napoje w opakowaniach objętych systemem. Dotyczy to zarówno dużych sieci handlowych, jak i małych sklepów, a także punktów sprzedaży niespożywczej, takich jak drogerie, sklepy sportowe, automaty z napojami czy restauracje oferujące napoje na wynos.

W praktyce oznacza to, że każdy podmiot sprzedający napoje w butelkach plastikowych, puszkach metalowych lub butelkach szklanych wielokrotnego użytku musi doliczać kaucję.

Wyłączenia z systemu kaucyjnego

Warto podkreślić, że system kaucyjny nie obejmuje wszystkich opakowań. Wyłączone są m.in.:

• Opakowania po mleku, jogurtach i innych pitnych produktach mlecznych
• Szklane opakowania jednokrotnego użytku
• Kartoniki po mleku i sokach

Opakowania te należy nadal segregować i wyrzucać do odpowiednich pojemników na odpady.

Co się dzieje z nieodebraną kaucją?

Kaucja, która nie zostanie zwrócona konsumentom (np. gdy opakowanie nie zostanie oddane), trafia do operatora systemu kaucyjnego. Środki te są przeznaczane na finansowanie działania systemu, w tym na organizację zbiórki i recyklingu opakowań.

Czy sklepy niespożywcze też będą naliczać kaucję?

Wszystkie punkty sprzedaży, w tym także drogerie, sklepy sportowe, automaty czy restauracje oferujące produkty na wynos, będą pobierać kaucję, jeśli sprzedają produkty objęte systemem kaucyjnym.

Pomoc w BDO i obsługa systemu kaucyjnego – wsparcie MK-Expert

Wdrożenie systemu kaucyjnego wiąże się z dodatkowymi obowiązkami dla przedsiębiorców, zwłaszcza w zakresie ewidencji i raportowania. Tutaj z pomocą przychodzą eksperci z MK-Expert. Oferujemy profesjonalną pomoc w BDO oraz kompleksową obsługę BDO.

Nasze usługi obejmują:

• Rejestrację firmy w Bazie danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami (BDO)
• Prowadzenie ewidencji opakowań i odpadów zgodnie z wymogami prawnymi
• Przygotowywanie i składanie raportów do BDO
• Doradztwo dotyczące obowiązków przedsiębiorców

Dzięki współpracy z MK-Expert Twoja firma będzie działać zgodnie z obowiązującymi przepisami, a Ty unikniesz ryzyka kar i problemów formalnych.

Podsumowanie

System kaucyjny to nowa rzeczywistość dla polskich konsumentów i przedsiębiorców. Kaucja za butelkę plastikową, puszkę metalową czy butelkę szklaną wielokrotnego użytku stanie się standardem, który powinien przyczynić się do ochrony środowiska i poprawy gospodarki odpadami.

Jeśli prowadzisz działalność objętą systemem kaucyjnym i potrzebujesz wsparcia w zakresie pomocy w BDO oraz obsługi BDO, skontaktuj się z nami. MK-Expert to doświadczony partner, który pomoże Ci sprawnie wdrożyć system i spełnić wszystkie wymogi prawne.